Patron

Patronka

Maria Konopnicka
(1842-1910)

Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu

Najwybitniejsza poetka okresu realizmu, nowelistka,
pisarka dla dzieci, krytyczka, publicystka, tłumaczka.

Maria Konopnicka urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach, w zubożałej rodzinie szlacheckiej, jako córka Józefa Wasiłowskiego i Scholastyki z Turskich. Ojciec Marii był prawnikiem, obrońcą Prokuratorii Generalnej i patronem Trybunału Cywilnego, znawcą i miłośnikiem literatury. W 1849 roku Wasiłowscy przenieśli się do Kalisza. Matka Marii zmarła w 1854 i została pochowana na Cmentarzu Miejskim w Kaliszu. W latach 1855–1856 Maria uczyła się na pensji u sióstr sakramentek w Warszawie, gdzie zetknęła się z Elizą Pawłowską, późniejszą Orzeszkową. Przyjaźń ich, scementowana wspólnymi zainteresowaniami literackimi, przetrwała całe życie Marii.

We wrześniu 1862 roku poetka wyszła za mąż za ziemianina, Jarosława Konopnickiego. Zaraz po ślubie wyjechała z Kalisza, zamieszkując w Bronowie, a potem w Gusinie na terenie ówczesnej guberni kaliskiej. Wychowała sześcioro dzieci, utrzymując się z dochodów niewielkiego dzierżawionego folwarku.

W 1876 roku poetka rozstała się z mężem i wraz z sześciorgiem dzieci przeniosła się w 1877 roku do Warszawy. Zarabiała na życie korepetycjami. Wydała trzy tomy “Poezji”. Dominują w nich dwa tematy – troska o los najbiedniejszych i dramat narodu pozbawionego wolności. Obok twórczości literackiej, aktywnie uczestniczyła w życiu społeczno – kulturalnym. Od 1890 roku przebywała w kilku krajach Europy Zachodniej. Współpracowała z prasą krajową, zrzeszeniami polskimi na obczyźnie, Macierzą Szkolną, komitetami pomocy dla wywłaszczonej ludności Górnego Śląska i Wielkopolski. Współorganizowała międzynarodowy protest przeciwko prześladowaniu dzieci polskich we Wrześni. W latach 1905 – 1907, przebywając w Warszawie, organizowała pomoc dla uwięzionych przez władze carskie i ich rodzin.

Na 25-lecie pracy pisarskiej (1903) Maria Konopnicka otrzymała od wdzięcznych Polaków dworek w Żarnowcu koło Krosna na Podgórzu Karpackim.

Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu

Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu

Twórczość pisarki jest różnorodna.

Pisała łączące fantazję i autentyczność utwory literackie dla dzieci: „O krasnoludkach i sierotce Marysi”, „Na jagody”, „O Janku Wędrowniczku”, „Szkolne przygody Pimpusia Sadełko”.

Była autorką licznych wierszy patriotycznych: „Rota”, czy „Pieśni o domu” oraz noweli: „Dym”, „Nasza szkapa”, „Mendel Gdański”.

Cykle pieśni ludowych: „Z łąk i pól” oraz „Na fujarce” przyniosły jej dużą popularność i miano pieśniarki ludu polskiego. W swych utworach protestowała przeciwko krzywdzie ludzkiej, ukazując niedolę najuboższych warstw społecznych, a zwłaszcza dzieci.

Maria Konopnicka zmarła 8 października 1910 roku we Lwowie. Została pochowana 11 października 1910 na cmentarzu Łyczakwskim we Lwowie, w Panteonie Wielkich Lwowian .

Grób Marii Konopnickiej na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie: